Τρίτη, Μαρτίου 28, 2017

Όραμα από ποιον για ποιον



Με αφορμή της εκδήλωση της Δημοτικής Αρχής της 27ης Μαρτίου στα Σφαγεία για τη δημιουργία Ανοιχτής Κοινότητας Διαλόγου για τον επανασχεδιασμό του παραλίμνιου μετώπου.
Δημοσίευση του άρθρου στο www.typos-i.gr 

Το τραγούδι μπορεί να το λέει ξεκάθαρα, «Φοβάμαι όλα αυτά που θα γίνουν για μένα χωρίς εμένα…», δυστυχώς όμως ένα μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας δείχνει μουδιασμένο και παραιτημένο και το χειρότερο είναι πως η νεολαία, οι νέοι επιστήμονες, οι άνεργοι, οι νέοι άνθρωποι που με μανία κατακλύζουν τα κοινωνικά δίκτυα έχουν πάψει να ονειρεύονται και να διεκδικούν τα οράματά τους.
Αυτός ο κόσμος ήταν που απουσίαζε και από την εκδήλωση για το παραλίμνιο μέτωπο της επόμενης πενταετίας, δεκαετίας, εικοσαετίας….
Συμμετοχικές διαδικασίες, δημόσιος διάλογος κ.λ.π. εκ του αποτελέσματος κρίνονται κατά πόσο είναι προσχηματικές διαδικασίες ή ουσιαστικές. Είναι ιδιαίτερα δύσκολο να πείσεις πως αυτή η διαδικασία δεν θα έχει χαρακτηριστικά άλλων προσχηματικών διαδικασιών του παρελθόντος.
Στο τέλος αυτής της δημόσιας συμμετοχικής διαβούλευσης πρέπει η Δημοτική Αρχή να είναι σε θέση να πει τι ενσωματώθηκε και τι όχι στη τελική πρόταση αλλά παράλληλα να αιτιολογήσει γιατί προτάσεις φορέων και απλών πολιτών δεν ενσωματώθηκαν στη τελική πρόταση. Αυτό θα είναι και το στοίχημα εξάλλου για τη συμμετοχή των απλών πολιτών στο επόμενο αντίστοιχο εγχείρημα. Για να είμαστε ειλικρινείς, η διαβούλευση για το σχέδιο της Βιώσιμης Αστικής Ανάπτυξης το έχασε σε μεγάλο βαθμό το στοίχημα και πλησίασε τα όρια προσχηματικού διαλόγου. Διαβούλευση εβδομάδας που δεν ξέρουμε τελικά τι ενσωμάτωσε στη τελική πρόταση από τις προτάσεις της κοινωνίας. Αν ενσωμάτωσε κάτι.
Σε μια οραματική διαδικασία σχεδιασμού του δημόσιου χώρου δικαίωμα λόγου έχουν όλοι. Δικαίωμα και υποχρέωση μάλιστα. Θέσεις και προτάσεις που να είναι έτοιμες να αντιπαρατεθούν για την πόλη που επιτέλους αξίζουν οι επόμενες γενιές. Για να πάψουμε να ακούμε στο δημόσιο λόγο πρώην υπουργούς, πολιτευτές κ.λ.π. που ενώ διαχειρίστηκαν θέσεις εξουσίας σε νευραλγικούς τομείς για πολλά χρόνια απέτυχαν παταγωδώς.
Στο δια ταύτα….
2 προτάσεις.
Η μία είναι δεκαετίας πλέον και άγνωστη στη πόλη. Άγνωστοι και οι δημιουργοί της στους περισσότερους. Στο ίδιο πλαίσιο με τη χώρα, και αυτή η πόλη διώχνει τα παιδιά της….
ARTIFICIAL EARTH - 2nd Honorable prize
5th European Biennale of Landscape Architecture, Barcelona, Spain, 2008
Park on the Lakeside of Ioannina, Greece, 2008
project team : X.Tsitsikas, D.Moysiadis
Η πρόταση αφορά μελέτη του κενού σήμερα χώρου δίπλα στη λίμνη από τη Βογιάνου έως το Περιβαλλοντικό Πάρκο του Φορέα Διαχείρισης Λίμνης και απλά θα ήταν ντροπή για τη πόλη να μην συζητηθεί. Ένα πρωτοποριακό ψυχαγωγικό πάρκο που ούτε μπορείς να το φανταστείς…
Και μια πρόταση για ΑΜΕΣΗ εφαρμογή.
Διακοπή κυκλοφορίας οχημάτων σε όλο το μήκος της ακτής Μιαούλη (Λεωφόρος Παπούλια) από τα Σφαγεία μέχρι και την αρχή του ποδηλατόδρομου μετά το Παραλίμνειο Ψυχαγωγικό Πάρκο. Απόδοση όλου αυτού του μετώπου στους πεζούς, στους δρομείς, στους αθλητές, στα ποδήλατα.
Όλες οι χρήσεις (ΚΕΠΑΒΙ, Du Lac, Παραλίμνειο Ψυχαγωγικό Πάρκο) καλύπτονται από τις παράλληλες λεωφόρους Αρχ. Μακαρίου και Γεννηματά χωρίς κανένα απολύτως πρόβλημα.
Σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα, μετατροπή του τμήματος μέχρι τη σημερινή νησίδα όπου υπάρχει ο φωτισμός σε παραλία. Παραλία μήκους 1,25χλμ και πλάτους 20μ-25μ. πετυχαίνοντας μια σημαντική περιβαλλοντική παρέμβαση απόδοσης ακτής στη Λίμνη που αποτελεί βασικό εργαλείο αυτοκαθαρισμού της. Επιστροφή των Γιαννιωτών στη Λίμνη, επαφή με το νερό, επανοικιοποίηση της Λίμνης. Δυνατότητα αθλητικών δράσεων που απουσιάζουν από τη πόλη όπως beach-volley και beach soccer.
Στο ρεύμα κυκλοφορίας που απομένει δημιουργία τριών διαδρομών κατά προτεραιότητα: α) περιπατητική, β) αθλητική για δρομείς, γ) ποδηλατόδρομος. Αυτές οι τρεις διαδρομές θα συνεχίζουν και θα βρίσκουν το σημερινό ποδηλατόδρομο.
Η πιλοτική εφαρμογή της διακοπής κυκλοφορίας στο εν λόγω τμήμα από τη φετινή άνοιξη είναι και το τεστ απέναντι στην διάθεση του ίδιου του κόσμου να κατέβει πιο μαζικά στο παραλίμνιο μέτωπο. Εξάλλου οι παράλληλοι οδικοί άξονες και τα υφιστάμενα parking σε Σφαγεία, ΚΕΠΑΒΙ, Λιθαρίτσια είναι ικανά να υποδεχθούν εκατοντάδες αυτοκίνητα χωρίς πρόβλημα.
Ιδού η Ρόδος
 
Παπαχρήστος Βλάσης
Οικονομολόγος,
Μέλος της Γραμματείας της Παράταξης
«Γιάννενα-Πολίτες για την Ανατροπή»
Υπεύθυνος Τμήματος Αναπτυξιακής Πολιτικής

Παρασκευή, Φεβρουαρίου 10, 2017

Ασπιρίνες στον καρκινοπαθή…




Το παρακάτω άρθρο δημοσιεύτηκε στον Ηπειρωτικό Αγώνα στις 10/2/2017
Το άρθρο στην ηλεκτρονική έκδοση του Ηπειρωτικού Αγώνα 

Μεγάλη η συζήτηση στο πρόσφατο Δημοτικό Συμβούλιο για την απόφαση της Δημοτικής αρχής να επιδοτήσει με €115.000 από τον προϋπολογισμό του Δήμου το ΑΣΤΙΚΟ ΚΤΕΛ ΝΟΜΟΥ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ Α.Ε. με στόχο τη μείωση της τιμής του εισιτηρίου σε μετακινήσεις κυρίως χωριών του Δήμου.
Ας ξεκινήσουμε με δύο παραδοχές. Τα ΜΜΜ του λεκανοπεδίου, μιας πόλης 150.000 κατοίκων υπολείπονται αισθητά ως προς την εικόνα μιας οποιαδήποτε πόλης αντίστοιχου μεγέθους τόσο στα Βαλκάνια όσο και στην υπόλοιπη δυτική Ευρώπη. Παρόλο τον εδώ και δεκαετίες μονοπωλιακό χαρακτήρα της ΑΣΤΙΚΟ ΚΤΕΛ Α.Ε. οι επενδύσεις στην εταιρεία (κ εννοούμε σε βάθος χρόνου) μάλλον δεν μπορούν να χαρακτηριστούν ικανοποιητικές. Κ αυτό δεν είναι ευθύνη αποκλειστικά της εταιρείας. Δεν συζητάμε καν για την απουσία τραμ, τρόλει κ.λ.π.
Μια 2η παραδοχή είναι ότι οι αστικές συγκοινωνίες της πόλης μας είναι ακριβές. Όχι απλά ακριβές γενικά, αλλά ιδιαίτερα ακριβές για το προφίλ των χρηστών αυτών των υπηρεσιών. Φοιτητές, ηλικιωμένοι, χαμηλόμισθοι, μαθητές κ.λ.π. Με τα σημερινά ποσοστά ανεργίας καθώς και επίπεδα μισθών και συντάξεων κατανοούμε πως η ανάγκη μεταφοράς των σημερινών χρηστών των ΜΜΜ ικανοποιείται με ιδιαίτερη δυσκολία μιας και αποτελεί σημαντικό μέρος του διαθέσιμου εισοδήματός τους.
Είναι η λύση η επιδότηση του εισιτηρίου μέσω της δημόσιας επιχορήγησης της μονοπωλιακής επιχείρησης που ασκεί το μεταφορικό έργο; Η Δημοτική Αρχή και το ΑΣΤΙΚΟ ΚΤΕΛ λένε ναι. Ε λοιπόν υποθηκεύουν και οι δύο τόσο το συμφέρον των δημοτών οι μεν τόσο την αξία των μετόχων τους οι δε. Μια απλή ανάγνωση των εξελίξεων στις μεταφορές στην Ευρώπη θα έπρεπε να υποψιάσει το ΑΣΤΙΚΟ ΚΤΕΛ πως δύσκολα θα είναι μονοπώλιο εσαεί και θα έπρεπε να υπάρχει από τώρα ένας συνολικός σχεδιασμός Δήμου και Ιδιώτη προς εκσυγχρονισμό και ανάπτυξη των ΜΜΜ στη πόλη με τη δημιουργία κινήτρων και αντικινήτρων προς τους πολίτες και ενός ολοκληρωμένου σχεδιασμού. Τουλάχιστον αστείο η δημοτική αρχή να παρουσιάζει ως μελέτη στοιχεία του ίδιου του αστικού που είναι και ο ένας αντισυμβαλλόμενος στη συμφωνία. Το 2017 δεν μπορεί να είναι δικαιολογία ότι είναι καλύτερη η εισήγηση από αυτή της παράταξης Γκόντα το 2006. Δεν μπορεί ένα Δημοτικό Συμβούλιο να αποφασίζει χωρίς συγκοινωνιακή μελέτη τέτοια πράγματα. Το ζουμί είναι η λογική της πελατειακής πρόσκαιρης αντιμετώπισης (120 οικογένειες που σχετίζονται με το ΚΤΕΛ) και ωραίο τυρί για τον απλό χρήστη του αστικού που θα νιώσει μια μικρή ανακούφιση στην τσέπη του. Λογική που βλέπει μέχρι την επόμενη κάλπη και δυστυχώς καθόλου παραπέρα.
Ένα ολοκληρωμένο σχέδιο βιώσιμης αστικής κινητικότητας απαιτεί άμεσες πρωτοβουλίες από το Δήμο αλλά και την ΑΣΤΙΚΟ ΚΤΕΛ Α.Ε. Από τα νούμερα που οι ίδιοι παρουσίασαν στο τελευταίο Δημοτικό Συμβούλιο προκύπτει πως ο Δήμος διαθέτει 115.000 για την ενέργεια ενώ η εταιρεία είναι διαθέσιμη να απορροφήσει ένα κόστος της τάξης των 50.000 περίπου.
Αντί να συζητήσουμε πως με αυτό το ποσό των €165.000, και πιθανόν και τη συνδρομή και άλλων παραγόντων και χρηματοδοτικών συνδυαστικών λύσεων ο Δήμος θα μπει δυναμικά στο παιχνίδι της συγκοινωνίας, πως θα σχεδιαστούν πολιτικές που θα απομακρύνουν το ΙΧ από το κέντρο της πόλης, πως θα δρομολογηθούν mini bus και πως εν τέλει θα αυξηθεί στο μέγιστο βαθμό το μεταφορικό έργο που θα πρέπει να φέρουν σε πέρας σύγχρονα ΜΜΜ συζητάμε ακόμα για ασπιρίνες στον καρκινοπαθή. 
Δημοτική συγκοινωνία σε Δήμο Κύμης, Αμαρουσίου, Αργυρούπολης, Κερατσινίου, Νίκαιας, Βριλησσίων, Πεύκης, Χαλανδρίου, Καισαριανής, Πολυγύρου, Καλυμνίων, Τρικάλων κ η λίστα δεν έχει τελειωμό! Δήμοι μικροί,μεγάλοι, στην Αττική, στην επαρχία, δήμοι χρεοκοπημένοι, δήμοι εύποροι και τα Γιάννενα των 21.000.000 ρευστών διαθεσίμων φοβούνται να σχεδιάσουν συμπληρωματικά έστω στην ΑΣΤΙΚΟ ΚΤΕΛ Α.Ε. δημοτική συγκοινωνία, έστω ακόμα και ΣΔΙΤ! Αν είναι να υπάρξει πρόβλημα ψηφοθηρικό στη Δημοτική Αρχή ας σχεδιάσει ο Δήμος σύμπραξη και δρομολόγηση νέων ηλεκτροκίνητων ή με φυσικό αέριο mini bus μαζί με το ΑΣΤΙΚΟ ΚΤΕΛ ώστε να μην υπάρχουν και τα φοβικά αντανακλαστικά Δήμου και ΚΤΕΛ που μας παρασύρουν σε στασιμότητα στο θέμα των ΜΜΜ. Πιλοτική δρομολόγηση τους π.χ. σε διαδρομή από το περιφερειακό παρκινγκ στα σφαγεία-Σκάλα-Κουρμανιό-Αβέρωφ-δικαστικό-τζαμί-σφαγεία. Μια μικρή κυκλική διαδρομή ώστε να δοθούν κίνητρα μεγάλος όγκος των ΙΧ να μην εισέρχεται στο κέντρο. Οι πολίτες να παρκάρουν περιφερειακά (ΔΩΡΕΑΝ) και με πολύ μικρό αντίτιμο έως 0,50€ να οδηγούνται στο κέντρο σε όλες τις δραστηριότητες δημόσιων υπηρεσιών, αγορά κ.λ.π.
Η συζήτηση για την πόλη της επόμενης δεκαετίας πρέπει επιτέλους να ανοίξει ουσιαστικά.
Δεν χρειάζεται να ρίχνουμε στάχτη στα μάτια των πολιτών. Ο τρόπος με τον οποίο κατευθύνονται για το 2017 πόροι περίπου €165.000, μπορεί μεν να ελαφρύνουν την τσέπη αρκετών συμπολιτών αλλά καταδικάζουν σε στασιμότητα το συγκοινωνιακό πρόβλημα της πόλης.

Παπαχρήστος Βλάσης
Οικονομολόγος,
Μέλος της Γραμματείας της Παράταξης
«Γιάννενα-Πολίτες για την Ανατροπή»
Υπεύθυνος Τμήματος Αναπτυξιακής Πολιτικής

Παρασκευή, Ιανουαρίου 27, 2017

Χαμάμ στο κάστρο



Τα οθωμανικά λουτρά, τα γνωστά χαμάμ, είχαν την τύχη που είχαν σχεδόν όλα τα σημαντικά κτίσματα που άφησε πίσω της η Οθωμανική αυτοκρατορία στον ελλαδικό χώρο. Στάβλοι, καφενεία, ζαχαροπλαστεία και ότι μπορεί να φανταστεί κανείς αντικατέστησαν τη χρήση τζαμιών, λουτρών, βιβλιοθηκών. Αυτά στην καλύτερη περίπτωση, γιατί υπήρξαν και περιπτώσεις ολοκληρωτικής καταστροφής όχι μόνο από την φθορά του χρόνου. Τα Γιάννενα δε θα μπορούσαν να μείνουν απ’ έξω από αυτή την ιστορία. Τζαμί στη Καλούτσιανη, στο Πνευματικό κέντρο, στο χώρο της νυν Ακαδημίας…τα οθωμανικά λουτρά στο κάστρο. Για να μην είμαστε άδικοι βέβαια υπάρχουν και οι εξαιρέσεις όπως των δύο τζαμιών του Κάστρου.
Όποιος έχει βιώσει την διαδικασία ενός χαμάμ, όχι σε κάποιο ξενοδοχείο, αλλά στην Ανδριανούπολη, στην Κωνσταντινούπολη, στη Βουδαπέστη, αλλά και σε πολλές πόλεις της πρώην Γιουγκοσλαβίας, μπορεί να αντιληφθεί τι χάνουμε τόσα χρόνια στα Γιάννενα. Κρίμα που δε ζήσαμε την ζωντάνια αυτής της κοινής παρουσίας χριστιανών, μουσουλμάνων και εβραίων στη μικρή μας πόλης.
Ο Δήμος στα Γιάννενα αποφάσισε τα οθωμανικά λουτρά να γίνουν μουσείο. Ναι μουσείο. Δεν έχει και ιδιαίτερες δυσκολίες εξάλλου. Απορροφάς τα χρήματα του ΕΣΠΑ και τελειώνεις. Κρίμα γιατί φαίνεται πως χάνεται η ευκαιρία. Ίσως επειδή δεν υπάρχει φαντασία, ίσως επειδή τα δύσκολα δημιουργούν και αποστροφή. Εξάλλου τα δύσκολα θέλουν και μακροπρόθεσμο σχεδιασμό.
Υποστήριξα και υποστηρίζω με ιδιαίτερη θέρμη πως τα λουτρά πρέπει να λειτουργήσουν ως λουτρά. Είναι χώροι που μπορούν να επιτελέσουν πολλαπλό ρόλο. Είναι έντονα κοινωνικοί χώροι, αναβιώνουν στη πράξη τη συλλογική και ιστορική μνήμη του τόπου, αναβαθμίζουν σημαντικά το τουριστικό προϊόν της πόλης, δημιουργούν έσοδα για το Δήμο.
Ο Δήμος θεωρεί πως ένα πάρκο πολιτισμού πρέπει να απαρτίζεται μόνο από μουσεία, ο πολιτισμός όμως είναι πολυδιάστατη έννοια και απαιτεί και ζωντανούς χώρους.
Και για κλείσιμο….
Το τελετουργικό ενός χαμάμ μέσα από τα... παιδικά μάτια του στιχουργού Ασημάκη Πανσέληνου στη Λέσβο...
«...Ήταν στη ζωή των ανθρώπων στα μέρη μας υπόθεση με πλατύ κοινωνικοπνευματικό χαρακτήρα, κι είχε πάρει στην πράξη μορφή τελετουργική. Οι κυράδες δίναν εκεί ραντεβού με τις φίλες τους, και ειδοποιούσαν πρωτύτερα τις χαμαμτζούδες να τους κρατήσουν ένα καμαράκι-να πούμε το αποδυτήριο.
Στην ώρα τους προπορευόταν οι παρακόρες, κρατώντας μποξάδες με ασπρόρουχα καθαρά- νταντέλα και κέντημα- και μπουρνούζια και καλαθούνες με φαγητά, μεζελίκια, μπουρέκια, γλυκά να τρέχουν τα σάλια σου. Ακολουθούσαν κατόπι οι κυράδες με τις κόρες τους και τα αγόρια τα πριν από την ήβη, και πιάνανε, καθεμιά, έναν από τους δύο αντικρυστούς καναπέδες που είχε το κάθε καμαρίνι, στρωμένους κιόλας από τις υπηρέτριες.

Κάθε χαμάμ είχε τρεις θαλάμους. Στον πρώτο, το δροσερότερο, έμπαινες για να συνηθίσεις στη ζέστη. Στο δεύτερο που ήταν ζεστός αρκετά, έμπαινες και περίμενες ώσπου να ιδρώσεις. Κι όταν πια έτρεχε ο ιδρώτας από όλο το σώμα σου και από τις βλεφαρίδες, περνούσες στον τρίτο (φωτιά και λόχη) θάλαμο, που ήταν ο τρίτος κύκλος της κόλασης - κανένα παιδί δεν τον ήθελε.

Ξαπλωμένος στα μάρμαρα τα καυτά, πλάι σε μία γούρνα μαρμάρινη, έπρεπε να αφεθείς στα χέρια μιας ειδικής Τουρκάλας χαμαμτζούς, που με ερωτική σχεδόν δεξιοτεχνία σε έτριβε από την κορφή ως τα νύχια, ίσαμε να φύγει από πάνω σου κάθε ακαθαρσία, τα νεκρά κύτταρα από το δέρμα σου κι ένα μέρος από τα ζωντανά, με μορφή μανέστρας.

Επακολουθούσαν τρία σαπουνίσματα στο κεφάλι, από την ίδια Τουρκάλα, στο όνομα της Αγίας Τριάδας κι άλλα τρία στο σώμα, και σε όλο αυτό το διάστημα οξύτατη κοινωνική κριτική της γειτονιάς και του κόσμου, κλάματα από τα παιδιά που καίγαν τα μάτια τους από το σαπούνι και συμμαζωμένες προσπάθειες από τις κοπελούδες, όταν ξέφευγε από τη μέση τους το παραπέτασμα της σεμνότητας, να κρύψουν τις πλαστικές τους διαφορές από τα αρσενικά αδέρφια και γειτονόπουλα».